Allozko urtegiak baso-gerriko bat eta perimetro-bide ekologiko bat ditu dagoeneko, hondatutako ibaiertzetan klima-aldaketara egokitzeko arazoak arintzeko. Nafarroako Gobernuak Lurralde Kohesiorako Departamentuaren bitartez bultzatutako proiektu honek Allozko ingurune naturalaren konektibitatea eta erabilera publikoa hobetzen duen baso-gune hidriko iraunkorra sortu du.
Nafarroako Lehendakaria María Chivite Navascuesek, Lurralde Kohesiorako kontseilari Óscar Chiviterekin eta Toki Administrazioko eta Despopulazioko zuzendari nagusi Jesús Mari Rodríguezekin batera, Agoizko urtegia bisitatu du gaur goizean, proiektuaren garapena ezagutzeko. Azaldu duenez, “Nafarroan inoiz egin den baso-berritze handienetakoa da”. Gainera, nabarmendu duenez, “jarduera honi esker, biodibertsitatea eta balio naturalak hobetzen ari gara, eta klima-aldaketari oztopo natural berri bat jartzen ari gara”.
“Alloz sostengarria” izenpean, urtegiko erriberen degradazio-arazoei irtenbide naturalak ematea helburu duen ekimen honek 1.112.056,66ko inbertsioa izan du. Proiektua % 100eko tasan finantzatu da REACT EB baliabideekin, Nafarroako EGEF 2014-2020 Programa Operatiboaren “REACT-UE 4 laguntza ekonomia berderako trantsizioan laguntzen duten inbertsioei” helburu espezifikoaren bidez, Europar Batasunak COVID-19aren pandemiari ematen dion erantzunaren zati gisa, eta Trantsizio Ekologikorako Nafarroako Estrategiaren barruan dago.
Alloz urtegia Deierri haranaren ekialdean eta Gesalatz haranaren hego-mendebaldean dago eta bi udalerrien arteko muga fisikoa da. Chivite Lehendakariak azpimarratu du proiektu estrategiko horrek garrantzi handia duela turismo iraunkorraren sustapenean. “Alloz Sostengarriarekin” etapa berri bat hasiko dugu espazio honetarako eta Deierri eta Gesalaz haranetako herrietarako, garai berri bat naturgune hau ingurune berdeagoa, turismorako erakargarriagoa eta ibar hauetako pertsonen bizitza gehiago errespetatzen duena bihurtzeko “, azpimarratu du.
Bisitan izan dira, halaber, inguruko udaletako alkateak, kontzejuetako presidenteak eta Ebroko Ur Konfederazioko eta proiektuan parte hartu duten eraikuntza-enpresetako teknikariak.
Proiektuaren xehetasunak
Proiektuaren helburua Allozko urtegiko eta Ubagua eta Salado ibaien bokaleko pinudi, larre, lur ez-emankor eta jabari publiko hidrauliko gisa sailkatutako herri-lurretan kokatutako eremu degradatu baten ingurumena berreskuratzea da.
Esku-hartzeak 44,5 hektareako baso-berritze-azalera hartu du, jabari publiko hidraulikoko lurretan eta tokiko erakundeen herri-lurretan, ingurumen- eta paisaia-narriadura nabarmena baitzuten.
Urtegiaren mailaren gorabeherak lurzoruaren degradazioa eta paisaia-inpaktua eragin ditu, eta orain hori arindu egin da ekologia-, paisaia- eta jolas-funtzioak dituen espazio hidriko-basoko hau sortuz, espezie autoktonoak landatuz.
Gainera, 27,5 kilometroko bidezidor bat sortu da, urtegiaren eta haren inguruaren konektibitatea, erabilera publikoa eta funtzio soziokulturala hobetzeko, bide publikoak, abelbideak eta hiri-kaleak erabiliz. Zuzenean lotzen ditu Alloz/Allotz, Úgar, Villanueva de Yerri/Hiriberri Deierri, Riezu/Errezu, Muez, Esténoz, Lerate eta Irurre herriak, ibilbidean zehar banatutako lau paisaia-begiratoki eta Lerateko Badia hondartza eta Ugarreko hondartza.
Proiektu hori toki-erakundeekin lankidetzan gauzatu da, 2021ean Proiektu Estrategikoen Zuzendaritza Nagusiak Gesalaz eta Deierri ibarretako alkateekin hitzarmena sinatu ondoren. Hitzarmenak tokiko lurretan jarduteko aukera ematen zion Nafarroako Gobernuari eta Ebroko Konfederazio Hidrografikoaren (CHE) oniritzia zuen.
Jarduketa amaitu ondoren, Deierriko Udalak eta Gesalazko Udalak baso-eraztuna kontserbatzeko eta mantentzeko plan bat gauzatzen jarraituko dute bost urteko epean.
Nafarroako Esplorazio Sarean
Alloz urtegia Nafarroako Ezagutu Sarea osatzen duten espazioetako bat da, lurralde-garapen iraunkorrerako funtsezkoak diren titulartasun publikoko naturguneen eta gune berezien sarea. Sare horrek esperientzien trukea, baterako lana eta baliabideen optimizazioa sustatzen ditu, bisitarientzako eskaintza eta zerbitzuak hobetuz eta tokiko garapen jasangarria sustatuz. “Alloz jasangarria” proiektua ekimen honi esker bultzatu diren jardueretako bat da.
Nafarroa Ezagutu Sareak eskaintzen dituen zerbitzuen artean, naturguneen online erreserba-plataforma bat dago, espazioen ingurumen-babesa bermatzea eta erabiltzaileen bisita hobetzea ahalbidetzen duen ekimen bat, masifikazioak saihestuz. Webgune honen bidez aldez aurretik erreserbatu daitezke aparkalekuak, bisita gidatuak eta Sareko espazioetan dauden beste jarduera batzuk. Erreserbatu daitezkeen tokirik aipagarrienetako batzuk Urederraren iturburuko eta Orgiko basoko aparkalekuak, Mendukilo eta Zugarramurdiko haitzuloetara bisita gidatuak, Nafarroako bainu-guneetarako erreserbak edo Allozko urtegian bizikletak alokatzea dira.